Το φεστιβάλ Διεθνείς Μουσικές Ημέρες Καλαμάτας είναι μια πρωτοβουλία της βιολοντσελίστα Indira Rahmatulla, του συνθέτη και Καλλιτεχνικού Διευθυντή του Δημοτικού Ωδείου Καλαμάτας Στάθη Γυφτάκη και του βιολοντσελίστα Δημήτρη Λάμπου και διοργανώνεται από την Κοινωφελή Επιχείρηση Καλαμάτας «ΦΑΡΙΣ». Το ετήσιο αυτό φεστιβάλ δημιουργήθηκε ως εξέλιξη του επιτυχημένου masterclass βιολοντσέλου της Indira Rahmatulla, το οποίο διοργανώθηκε από το Δημοτικό Ωδείο Καλαμάτας το καλοκαίρι του 2016 με την υποστήριξη της Κοινωφελούς Επιχείρησης Καλαμάτας «ΦΑΡΙΣ» και τη βοήθεια του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων των Μαθητών και Φίλων των Δημοτικών Καλλιτεχνικών Σχολών Καλαμάτας «ΤΕΡΨΙΣ». Χαίρει της στήριξης μεγάλων ιδρυμάτων της χώρας μέσω χορηγιών και δωρεών, όπως το Ίδρυμα Γεωργίου και Βικτωρίας Καρέλια, το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος και το Ίδρυμα Καπετάν Βασίλη & Κάρμεν Κωνσταντακόπουλου, αλλά και του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και της Περιφέρειας Πελοποννήσου. Από το καλοκαίρι του 2017 πήρε τη μορφή ενός διεθνούς φεστιβάλ που εστιάζει στην καλλιτεχνική δημιουργία και το παιδαγωγικό/διδακτικό έργο.

Πλάι στη νυν Καλλιτεχνική Διευθύντρια του φεστιβάλ και διδάσκουσα στο ετήσιο masterclass βιολοντσέλου, Indira Rahmatulla, στάθηκαν ήδη από την πρώτη χρονιά διεξαγωγής του φεστιβάλ ο βιολονίστας Felix Froschhammer και η πιανίστα Αλεξία Μουζά. Την επόμενη χρονιά προστέθηκαν ο κόντρα-τενόρος  Άρης Χριστοφέλλης, ο σκηνοθέτης Παναγιώτης Αδάμ και οι καθηγητές του Πανεπιστημίου Mozarteum του Σάλτσμπουργκ, Χρήστος Κανέτης και Anita Mitterer, με τη συμμετοχή των οποίων διευρύνθηκε σημαντικά ο αριθμός των προσφερόμενων masterclasses.

Κατά τη διάρκεια των 3^ων Διεθνών Μουσικών Ημερών Καλαμάτας (καλοκαίρι 2019) προσκλήθηκαν επίσης για να εισηγηθούν μεμονωμένων σεμιναρίων και workshops στο Δημοτικό Ωδείο Καλαμάτας ο συνθέτης και καθηγητής του Δημοτικού Ωδείου Benedetto Marcello της Βενετίας, Riccardo Vaglini, η μαέστρος Αθανασία Κυριακίδου και η μουσικολόγος Καίτη Ρωμανού. Δεκάδες νέοι και νέες μουσικοί από όλη την Ελλάδα, αλλά και από άλλες χώρες (Αζερμπαϊτζάν, Αυστρία, Γαλλία, Γερμανία, Ελβετία, Ιταλία, Κορέα, Μεξικό, Ολλανδία, Ουγγαρία, Ουκρανία και Τουρκία) έχουν συμμετάσχει στα masterclasses και έχουν εμφανιστεί επί σκηνής κατά τη διάρκεια του φεστιβάλ.

Τα masterclasses των 4^ων Διεθνών Μουσικών Ημερών Καλαμάτας (καλοκαίρι 2020) έπρεπε δυστυχώς να ακυρωθούν λόγω της Πανδημίας COVID-19. Ωστόσο, πέντε συναυλίες με κορυφαίους διεθνείς καλλιτέχνες πραγματοποιήθηκαν τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους και, τηρώντας όλους του υγειονομικούς κανόνες, στέφθηκαν με μεγάλη επιτυχία. Ο αθηναϊκός τύπος δημοσίευσε διθυραμβικά σχόλια αναφέροντας ότι οι Διεθνείς Μουσικές Ημέρες Καλαμάτας επιστρέφουν «με εμβληματικούς μουσικούς του αιώνα μας από όλο τον κόσμο […] δείχνοντας πως η πόλη εξελίσσεται μέσα στο καλοκαίρι της πανδημίας σε ασφαλή και δημιουργικό θύλακα για τον πολιτισμό διεθνώς».[i] Το φεστιβάλ διακρίθηκε το 2020 και με την ευρωπαϊκή αναγνώριση EFFE Label 2019-2021. Το σήμα αυτό αποτελεί την ευρωπαϊκή σφραγίδα ποιότητας αξιοσημείωτων φεστιβάλ τέχνης, τα οποία χαρακτηρίζονται από προσφορά στο πεδίο των τεχνών, συμβολή στην τοπική κοινότητα και ανοιχτό διεθνές προφίλ.

Στα προγράμματα των προηγούμενων ετών συγκαταλέγονται διεθνείς εκπαιδευτικές συνεργασίες και ανταλλαγές, όπως π.χ. με τη Διεθνή Ακαδημία Εγχόρδων “Strings in Motion” (Πανεπιστήμιο Mozarteum του Σάλτσμπουργκ, Πρεσβεία της Δημοκρατίας της Αυστρίας στην Αθήνα–Ελληνοαυστριακό Μουσικό Καλοκαίρι), με το Klezmagic Ensemble (Antre Foundation, Άμστερνταμ) και την ορχήστρα πνευστών Danubia Symphonic Winds (Πρεσβεία της Δημοκρατίας της Αυστρίας στην Αθήνα – Ελληνοαυστριακό Μουσικό Καλοκαίρι), καθώς και κοινές παραγωγές με την Πρεσβεία της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας στην Αθήνα, το Διεθνές Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας, την Εταιρεία Μεσσηνιακών Αρχαιολογικών Σπουδών και τη Νέα Κινηματογραφική Λέσχη Καλαμάτας. Στις συναυλίες των Διεθνών Μουσικών Ημερών Καλαμάτας έχουν εμφανιστεί εξαιρετικοί και κορυφαίοι μουσικοί της Ελλάδας και του εξωτερικού, όπως μεταξύ άλλων οι Jean-Guihen Queyras, Ιόνιαν Ηλίας Καντέσα, Άγγελος Λιακάκης, Τίτος Γουβέλης, Benedict Klöckner, Αρίωνας Γυφτάκης, Ηλίας Σδούκος και Μάνος Κιτσικόπουλος, καθώς και αναγνωρισμένα σύνολα, όπως το Σύνολο Δωματίου CAERUS, το σύνολο σύγχρονης μουσικής ARTéfacts Ensemble, το σύνολο παλαιάς μουσικής Ex Silentio κ.ά. Το φεστιβάλ προωθεί και υποστηρίζει επίσης διαπρεπείς ντόπιους μουσικούς και σύνολα προσφέροντας δυνατότητες παρουσίασης του έργου τους, καθώς και προτάσεις συμμετοχής τους σε παραγωγές. Σε αυτούς τους μουσικούς καταλογίζονται η Βίκυ Βασιλειάδη (φλάουτο), ο Κώστας Γαλάνης (πιάνο), ο Άρης Γεωργακόπουλος (πιάνο), ο Λουκάς Γεώργας (πιάνο), ο Αρίωνας Γυφτάκης (κοντραμπάσο), ο Αναστάσης Ζαφειρόπουλος (πιάνο), ο Γιώργος Κλάδης (παραδοσιακά κρουστά), η Πόπη Μαλαπάνη (πιάνο), ο Νίκος Παλαιολόγος (ούτι), η Κατερίνα Παλαιολόγου (σοπράνο), ο Γιάννης Σύμκο (πιάνο), αλλά και σύνολα όπως οι Blues Escape, το Γυναικείο Φωνητικό Σύνολο «Μελίφωνο» και η Νεανική Χορωδία του Δημοτικού Ωδείου Καλαμάτας.

Η πληθώρα των χώρων στη μεσσηνιακή πρωτεύουσα και στη γύρω περιοχή, οι οποίοι έχουν χρησιμοποιηθεί ως χώροι διεξαγωγής των συναυλιών και των υπολοίπων καλλιτεχνικών και διδακτικών εκδηλώσεων, υπογραμμίζουν τη σταθερή παρουσία του φεστιβάλ στον αστικό ιστό της Καλαμάτας, καθώς και την προσβασιμότητα των δράσεών του από το ευρύτερο κοινό. Πέραν του Δημοτικού Ωδείου Καλαμάτας και του Αμφιθεάτρου Φιλαρμονικής Καλαμάτας, οι Διεθνείς Μουσικές Ημέρες Καλαμάτας έχουν παρουσιάσει εκδηλώσεις σε χώρους όπως π.χ. το προαύλιο, το Studio και η Κεντρική Σκηνή του Μεγάρου Χορού Καλαμάτας, το Εκκλησιαστήριο της Αρχαίας Μεσσήνης, το Αμφιθέατρο Κάστρου Καλαμάτας, το Πνευματικό Κέντρο Καλαμάτας, το αμφιθέατρο του Μουσικού Σχολείου Καλαμάτας «Μαρία Κάλλας», ο κεντρικός πεζόδρομος της Καλαμάτας, το λιμάνι της Καλαμάτας κ.ά. Ένα μεγάλο ποσοστό των δραστηριοτήτων του φεστιβάλ είναι με ελεύθερη είσοδο.

Το φεστιβάλ Διεθνείς Μουσικές Ημέρες Καλαμάτας αποτελεί πλέον ένα από τα πιο επιτυχημένα φεστιβάλ κλασσικής μουσικής στην Ελλάδα και, σύμφωνα με κριτικές, η καλλιτεχνική ορμή, αλλά και αρτιότητα, με τις οποίες το φεστιβάλ γεννήθηκε και εδραιώθηκε μέσα σε μόλις λίγα χρόνια είναι εντυπωσιακές. Ταυτόχρονα, οι Διεθνείς Μουσικές Ημέρες Καλαμάτας στοχεύουν με τις παιδαγωγικές και εκπαιδευτικές τους δράσεις, καθώς και με τις καινοτόμες τους παραγωγές, που συνδυάζουν συχνά τη μουσική με άλλες τέχνες (ζωγραφική, χορός, κινηματογράφος κ.ά.), στην καλλιτεχνική ενημέρωση του κοινού, αλλά και στη βελτίωση των μουσικών εκπαιδευτικών υποδομών της πόλης. Αυτό μπορεί να φανεί, πέραν από τις επισκέψεις σε σχολεία και τις υποτροφίες σε πολλά υποσχόμενους μουσικούς της πόλης για συμμετοχή τους στα masterclasses, και από την επισκευή των εγχόρδων μουσικών οργάνων του Δημοτικού Ωδείου Καλαμάτας που συντελέστηκε στο πλαίσιο του φεστιβάλ το καλοκαίρι του 2018 από τον Artur Rahmatulla.

Η συνέχιση αυτής της δυναμικής πορείας και η περαιτέρω ποιοτική ανάπτυξη του φεστιβάλ αποτελεί εν κατακλείδι την κεντρική γραμμή της ιδρυτικής ομάδας του. Παράλληλα, η ανάδειξη ανερχόμενων μουσικών, καθώς και η ενεργή συνεισφορά στον μουσικό διάλογο μέσα από μοναδικές και καινοτόμες παραγωγές, όπως και ένα δυναμικό γεωγραφικό «άνοιγμα» των εκδηλώσεών του έξω από την πόλη, είναι οι στόχοι που αναγράφονται επιπλέον στην ατζέντα των Διεθνών Μουσικών Ημερών Καλαμάτας. Η ανάγκη για τη διεύρυνση του φεστιβάλ στην ευρύτερη περιοχή της Μεσσηνίας, αλλά και στην Περιφέρεια Πελοποννήσου αντανακλά την ορμή και ανάπτυξη της μουσικής δημιουργίας και διεθνούς καλλιτεχνικής ανταλλαγής που συντελείται εδώ και πολλά χρόνια στη μεσσηνιακή πρωτεύουσα παρά τις οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις που επέφερε η Οικονομική Κρίση, αλλά και η πρόσφατη Πανδημία COVID-19. Το φεστιβάλ των Διεθνών Μουσικών Ημερών Καλαμάτας δεν είναι τίποτε άλλο παρά το αποτέλεσμα της γόνιμης αυτής ζύμωσης, η οποία δεν χωράει πλέον στα στενά όρια της πόλης και αναζητάει νέους χώρους έκφρασης και μεταφοράς της καλλιτεχνικής γνώσης μέσα από παιδαγωγικό και διδακτικό έργο.

Τελευταία ανανέωση ιστορικού: 23.12.2020

[1]iefimerida.gr, Πώς η Καλαμάτα γίνεται κέντρο του Πολιτισμού: Μετά το Φεστιβάλ Χορού, οι Διεθνείς Μουσικές Ημέρες, 22 Σεπτεμβρίου 2020, https://www.iefimerida.gr/politismos/kalamata-politismos-diethnes-moysikes-imeres. Ανακτήθηκε στις 21.12.2020. Αρχειοθετήθηκε στις 21.12.2020.