Δημήτρης Λάμπος: Οι «Διεθνείς Μουσικές Ημέρες Καλαμάτας» ως κορύφωση της μουσικής πολιτιστικής εξέλιξης των τελευταίων δεκαετιών στη μεσσηνιακή πρωτεύουσα – Κείμενο στο CultureNow.gr
Δημήτρης Λάμπος ǀ Πρωτότυπο κείμενο στο CultureNow.gr
Ο Δημήτρης Λάμπος γράφει στο CultureNow σχετικά με την ιστορία του Φεστιβάλ «Διεθνείς Μουσικές Ημέρες Καλαμάτας», τις εμπειρίες και τις αναμνήσεις του από αυτό.
© Angel Sifontes
Το Φεστιβάλ «Διεθνείς Μουσικές Ημέρες Καλαμάτας» επιστρέφει φέτος το καλοκαίρι για έκτη συνεχόμενη χρονιά. Ανατρέχοντας, λοιπόν, στα προηγούμενα έτη με πρόθεση να σταχυολογήσω μερικές κορυφαίες στιγμές του Φεστιβάλ, βρίσκομαι πλημμυρισμένος από αμέτρητες υπέροχες μουσικές αναμνήσεις· μουσικές αναμνήσεις όμως αλληλοσυνδεόμενες και συγκεχυμένες που με οδήγησαν στο να αφουγκραστώ το Φεστιβάλ μας ως μια εμπειρία καθολική. Με αυτό το κείμενο θα ανατρέξω στην ιστορία και στις ρίζες του Φεστιβάλ και θα προσπαθήσω επίσης να περιγράψω την εμπειρία τους όπως την εκλαμβάνομαι εγώ.
Οι «Διεθνείς Μουσικές Ημέρες Καλαμάτας» είναι ένα Φεστιβάλ στην καρδιά του «χειροποίητο», το οποίο χαίρει πλέον διεθνούς καλλιτεχνικής αναγνώρισης και υποστήριξης από σημαντικούς φορείς. Ιδρύθηκε το 2017 από τον συνθέτη Στάθη Γυφτάκη, τη βιολοντσελίστα Indira Rahmatulla και εμένα. Οι δύο τεμνόμενοι άξονες πάνω στους οποίους κινείται το καλλιτεχνικό έργο του Φεστιβάλ, είναι ένας κύκλος συναυλιών υψηλού καλλιτεχνικού ενδιαφέροντος και το εκπαιδευτικό μουσικό έργο. Η ίδρυση και σταδιακή εδραίωση του Φεστιβάλ μας κατά τα προηγούμενα έτη ήταν – και συνεχίζει να είναι – μια εμπειρία συναρπαστική, αλλά και με τις αναμενόμενες δυσκολίες της. Όμως, παρότι ο σκόπελος της πανδημίας είναι ακόμη ορατός στον ορίζοντα, θα μου επιτρέψετε, όντας ένας από τους γονείς του Φεστιβάλ, να είμαι περήφανος για το παιδί μας και να τονίσω ότι ο κορονοϊός δεν κατάφερε να ανακόψει την εξέλιξή του. Και ο λόγος είναι αυτό το «χειροποίητο» του Φεστιβάλ μας: είμαστε μια μικρή ομάδα και μπορούμε να ελισσόμαστε έχοντας μοναδικό γνώμονα τους καλλιτεχνικούς μας στόχους και το όραμά μας.
Στον τομέα της έντεχνης δυτικής μουσικής, η Καλαμάτα έχει παρουσιάσει μια αξιοσημείωτη άνθιση κατά τη διάρκεια των προηγούμενων δεκαετιών. Έτος σταθμός και ουσιαστικά ο σπόρος που πλέον χαρίζει καρπούς είναι το 1985 με την ίδρυση του Δημοτικού Ωδείου Καλαμάτας· μια πρωτοβουλία της τότε δημοτικής αρχής με δήμαρχο τον Σταύρο Μπένο. Εν συνεχεία, τα θεμέλια ενός ωδείου ουσιαστικού και ποιοτικού τέθηκαν από τον συνθέτη και πρώτο καλλιτεχνικό του διευθυντή· τον Γιώργο Κουρουπό. Με την ίδρυση του ωδείου ενισχύθηκαν οι δίαυλοι επικοινωνίας με την Αθήνα και πολλοί επιφανείς μουσικοί άρχισαν τότε είτε να διδάσκουν στο ωδείο είτε να εμφανίζονται όλο και πιο συχνά επί σκηνής στη μεσσηνιακή πρωτεύουσα. Καρποί αυτής της εξέλιξης είναι πλέον οι πολυάριθμοι αξιόλογοι απόφοιτοι σπουδαστές του ωδείου – που δραστηριοποιούνται στην Καλαμάτα, στην Αθήνα ή και στο εξωτερικό – και η πλούσια συναυλιακή δραστηριότητα της πόλης.
Η συνέχιση αυτής της δυναμικής πορείας και η περαιτέρω μεταμόρφωση της πόλης σε σημαντικό μουσικό κέντρο της νοτίου Πελοποννήσου, προϋποθέτει ωστόσο την επικοινωνία και σταθερή καλλιτεχνική ανταλλαγή με το εξωτερικό και κυρίως με τα μεγάλα μουσικά κέντρα της δυτικής Ευρώπης. Σε αυτό το σημείο γίνεται ξεκάθαρη η σημασία ύπαρξης ενός διεθνούς και ουσιαστικού μουσικού φεστιβάλ. Θα μου πείτε τώρα: «Τι είναι ένα ουσιαστικό φεστιβάλ;». Ένα φεστιβάλ με ουσία δεν είναι ένα πυροτέχνημα που λάμπει και τότε χάνεται, αλλά ένας θεσμός όποιος σε κάθε επανάληψή του αφήνει κάτι στην τοπική κοινωνία και την πηγαίνει ένα βήμα παρακάτω· καλλιτεχνική έμπνευση και ανταλλαγή, ενδυνάμωση δυνατοτήτων μουσικής εκπαίδευσης, ένα κάποιο «ταρακούνημα» του κοινού και πολιτιστική «ενημέρωση». Το ρόλο του ουσιαστικού αυτού φεστιβάλ τον έχουν αναλάβει στον τομέα της έντεχνης δυτικής μουσικής οι «Διεθνείς Μουσικές Ημέρες Καλαμάτας», ο οποίες αποτελούν, αν όχι την κορύφωση της μουσικής πολιτιστικής εξέλιξης των τελευταίων δεκαετιών, τότε σίγουρα το επόμενο σημαντικό βήμα σε αυτήν την πορεία της πόλης.
Επιστρέφοντας, λοιπόν, στις μουσικές μου αναμνήσεις από τις «Διεθνείς Μουσικές Ημέρες Καλαμάτας» των προηγούμενων ετών: οι ήχοι και οι μπογιές του πατέρα και υιού Queyras αναμιγνύονται πλέον στο ασυνείδητό μου με την απόλυτη εμπειρία του ήχου και των χρωμάτων ενός κουαρτέτου εγχόρδων – του κουαρτέτου Chiaroscuro – στην ακουστική του Θεάτρου Αρχαίας Μεσσήνης, η ερμηνεία της «Σονάτας νο. 1 για βιολοντσέλο και πιάνο» του Alfred Schnittke από τους Άγγελο Λιακάκη και Τίτο Γουβέλη (βίντεο εδώ) με έχει επηρεάσει καλλιτεχνικά και με ακολουθεί καθημερινά στην επαφή μου με το όργανο, η εμπειρία της συναυλίας „Oh, das schmeckt gut!“, στην οποία διάφορες συνθέσεις «παντρεύτηκαν» με το ταιριαστό κρασί τους και όλοι μαζί παίξαμε, γευτήκαμε και ακούσαμε, έχει χαραχτεί ανεξίτηλα στην καρδία μου, ο ζήλος των συμμετεχόντων στα masterclasses και οι πανταχού παρούσα καλλιτεχνική έμπνευση μου επιβεβαιώνει εν τέλη συνεχώς ότι κάνουμε κάτι πάρα πολύ σημαντικό.
Στην Καλαμάτα συναντιόμαστε χωρίς τον ανταγωνισμό και την πίεση που χαρακτηρίζει πολλά από τα μεγάλα φεστιβάλ του εξωτερικού τα οποία προσφέρουν masterclasses. Όλοι μαθαίνουν από όλους και αυτό εν μέσω ενός πολύ φιλικού και ανθρώπινου κλίματος. Αν μου ζητάγατε να συνοψίσω την εμπειρία των «Διεθνών Μουσικών Ημερών Καλαμάτας» με λίγες λέξεις, θα έλεγα: μουσική δημιουργία, καλλιτεχνική ανταλλαγή και χαμόγελα.
Το Φεστιβάλ διοργανώνεται από τον Δήμο Καλαμάτας, την Κοινωφελή Επιχείρηση ΦΑΡΙΣ του Δήμου Καλαμάτας και το Δημοτικό Ωδείο Καλαμάτας και τελεί υπό τη χορηγία και αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και της Περιφέρειας Πελοποννήσου.
